ستاره های هتل چگونه و بر اساس چه استانداردهایی تعیین می شوند؟

ستارهٔ هتل ها
ستاره­ های هتل بیانگر میزان کیفیت آن­ها هستند. این مهم­ترین معیار، برای تمامی هتل­های جهان است که بر اساس استانداردهای خاصی تعریف می­شود؛ از هتل یک ستاره گرفته تا هتل پنج ستاره. شاید نام هتل­های شش ستاره و هفت ستاره را هم شنیده باشید. باید بگوییم که این ستاره­ها در آن استاندارد، در حال حاضر جایگاه واقعی ندارند و بیشتر جنبۀ تبلیغاتی در آن­ها مهم است.

دو سوال مهم:

ستاره­ های هتل چگونه تعیین می­شوند؟ استانداردهای تعیین این ستاره­ ها چیست؟

در ادامه به این پرسش­ها پاسخ می­دهیم.

اگر بر اساس میزان امکانات و نحوۀ سرویس دهی هتل­ها را تقسیم کنیم با تعداد ستاره در هتل روبروییم:

هتل تک ستاره
سرویس بهداشتی و حمام در تمام اتاق­های هتل موجود باشد.
تمامی اتاق­های هتل باید هر روز نظافت شود.
در هر اتاق هتل باید یک تلویزیون رنگیِ کنترل­دار موجود باشد.
هر اتاق باید دارای میز و صندلی باشد.
در سرویس بهداشتی و حمام هتل باید صابون و شامپو موجود باشد.
هتل باید مجهز به بخش پذیرش دارای قابلیت رزرو اتاق باشد.
هر هتل تک ستاره در بخش پذیرش باید حداقل یک دستگاه دورنگار داشته باشد.
هتل باید تلفن عمومی برای استفادۀ مسافران داشته باشد.
از ساعات اولیه صبح تا ساعاتی پیش از ظهر، امکان صرف صبحانه برای مسافران در هتل بایستی موجود باشد. (معمولا برای این امکان هزینه­های جداگانه­ای دریافت می­شود.)
در هتل باید امکان صرف نوشیدنی وجود داشته باشد.
هتل باید دارای سامانۀ پرداخت الکترونیکی باشد.
هتل‌های یک ستاره ممتاز (Superior Tourist): هتل‌­های «یک ستاره ممتاز» دارای امکاناتی بیش‌ از هتل‌های یک ستاره هستند ولی این امکانات به اندازه‌ای نیست که بتوان برای آن‌ ستاره‌ای دیگر، در نظر گرفت. برای نمونه در هتل‌های «یک ستارۀ ممتاز» ممکن است، سرویس حمام و دستشویی مشابه هتل‌های یک ستاره باشد ولی در ساخت آن‌ها از مصالح و مواد مرغوب‌تری استفاده شود.

هتل دو ستاره
هر هتل دو ستاره، بایستی تمامی امکانات یک هتل تک ستاره را داشته باشد و علاوه بر آن:

باید رستوران هتل قابلیت صرف صبحانه داشته باشد.
کنار هر تخت خواب، یک چراغ مطالعه نصب شود.
سرویس بهداشتی و حمام، دارای ژل مخصوص شست­و­شوی بدن، مسواک و خمیردندان باشد.
به هر مسافر سه عدد حوله ارائه شود.
هر اتاق داری کمد مخصوص برای لباس باشد.
قابلیت پذیرش کارت اعتباری در هتل وجود داشته باشد.
هتل‌های دوستاره ممتاز  (Superior Standard): این هتل‌ها حد فاصل میان هتل‌های دوستاره و سه ستاره هستند و عموما از نظر وسعت و تعداد اتاق از هتل‌های سه ستاره کوچک‌تر هستند. در این هتل‌ها امکاناتی بیش‌تر از هتل‌های دو ستارۀ معمولی به مسافران ارائه می‌شود.

هتل سه ستاره
یک هتل سه ستاره باید تمامی امکانات هتل دو ستاره را داشته باشد و علاوه بر آن:

قسمت پذیرش باید ۱۴ ساعته برای مشتریان فعال بوده باشد و در تمام طول شبانه روز نیز تلفن فعال داشته باشد.
قسمت پذیرش باید کارکنانی جهت جابجایی وسایل مسافران داشته باشد.
کارکنان اصلی قسمت پذیرش باید حداقل به دو زبان مسلط باشند.
هر اتاق هتل باید دارای تلفن باشد.
هر اتاق هتل باید امکانی برای صرف نوشیدنی داشته باشد.
در اتاق هتل یا سالن­ها باید امکان اتصال به اینترنت موجود باشد.
حمام داخل هتل باید به سرویس گرمایشی مجهز باشد و علاوه بر آن وسایل اصلاح و پیرایش در داخل حمام یا سرویس بهداشتی موجود باشد.
وجود آینۀ تمام قد، جعبۀ نخ و سوزن، جعبۀ واکس کفش، سرویس خشکشویی برای هر اتاق لازم و ضروری است.
هر مسافر می­تواند در این هتل­ها از یک بالشت و پتوی اضافه، استفاده کند.
مدیریت هتل باید دارای سامانۀ انتقادات و پیشنهادات و قسمت روابط عمومی باشد.
«هتل‌های سه ستاره ممتاز»  (Superior Comfort): این هتل‌ها حد فاصل هتل‌های سه و چهار ستاره هستد.

هتل چهار ستاره
یک هتل چهار ستاره باید علاوه بر داشتن امکانات هتل سه ستاره شرایط زیر را هم داشته باشد:

دارای سامانۀ پذیرش ۱۸ ساعته باشد و تلفن هتل نیز به صورت شبانه روزی فعال باشد.
این هتل باید دارای سالن عمومی به همراه امکان صرف نوشیدنی و کافی شاپ باشد.
امکان صرف صبحانه در این هتل به درخواست مسافران می­تواند در رستوران یا اتاق باشد.
خدمات­دهی به اتاق­ها باید به صورت شبانه روزی انجام شود.
قسمت پذیرایی هتل باید دارای تمامی امکانات لازم باشد.
سرویس دستشویی و حمام باید به تمامی لوازم بهداشتی، پیرایشی و آرایشی مجهز باشد.
هر اتاق باید امکان دسترسی به اینترنت داشته باشد.
«هتل‌های چهار ستاره ممتاز» (First Class Superior): هتل­هایی هستند که از هتل­های پنج ستاره کمی پایین­ترند اما امکاناتی بالاتر از هتل چهار ستاره ارائه می­دهند.

.

هتل پنج ستاره
یک هتل پنج ستاره باید تمامی امکانات یک هتل چهار ستاره را داشته باشد و علاوه بر آن:

قسمت پذیرش آن باید حداقل دو شیفته باشد و شبانه روزی فعالیت کند.
کارکنان قسمت پذیرش آن باید چند زبانه باشند.
باید دارای مأمور پارکینگ، دربان و قسمت حمل بار برای مسافران باشد.
باید مسئولی برای رزرو رستوران، تور، حمل و نقل مسافرین داشته باشد.
سالن بزرگ و میز و صندلی برای تعداد بالای میهمانان داشته باشد.
برای هر مسافر باید استقبال به همراه گل و هدیه، داخل اتاق صورت پذیرد.
غذا و آشامیدنی در اتاق یا رستوران هتل باید به صورت شبانه روزی مهیا باشد.
هر اتاق باید مجهز به رایانه و اینترنت باشد.
هر اتاق هتل باید دارای گاو صندق و وسایل دیگر امنیتی باشد.
هر روز عصر باید اتاق هتل مرتب شود.
خدمات مهمانداری هتل باید در بالاترین سطح صورت گیرد.

درجه بندی هتل‌ها

درجه­ بندی هتل­ها بر اساس تعدا ستاره، معروفترین نوع درجه بندی برای هتل است. اغلب مخاطبان نیز تا حدودی با این نوع درجه بندی آشنا هستند. اما تقسیم بندی­های دیگری نیز برای هتل­ها وجود دارد. بسیاری از هتل­ها کاربردهای به خصوصی دارند. شما، هم در مرکز یک شهر شلوغ هتل می­بینید و هم در یک ساحل آرام. طبعیتا خدمات این هتل­ها بر اساس نوع کاربری مسافران تا حدودی با یکدیگر فرق دارد. اینک به انواع این هتل­ها اشاره­ای خواهیم داشت.

هتل تجاری
هتل تجاری (Business Hotel) اغلب در شهرهای بزرگ و در منطقه­های تجاری ساخته می­شود. هتل­های تجاری به طور معمول از امکانات بالایی برخوردارند و سطح کیفی خوبی دارند. این امکانات و سطح کیفی سبب شده است تا بسیاری از کسانی که در محدودۀ این هتل­ها هستند، حتی اگر قصد تجارت نیز نداشته باشند، بخواهند از این هتل­ها استفاده کنند. این هتل­ها معمولا دارای جنبۀ ارتباطی خوبی بوده و بسیاری از وسایل ارتباطی، چه به صورت اینترنتی و چه به صورت فکس و تلفن در آن وجود دارد.

فرودگاهی
هتل فرودگاهی (Airport Hotels) در واقع برای کارکنان فرودگاه و مسافران آن طراحی شده است. گاهی یک پرواز با ساعاتی تاخیر همراه است و معمولا مسافران در این ساعات ماندن در داخل فرودگاه را ترجیح می­دهند. از طرفی برای راحتی خدمۀ پرواز وجود مکانی برای استراحت ضروریست. تمایز ویژه­ای که این هتل­ها دارند: نحوۀ محاسبۀ هزینه در آن­هاست که برخلاف دیگر هتل­ها به صورت شبانه روزی نیست، بلکه ساعتی محاسبه می­شود؛ همین مساله در موارد زیادی موجب کاهش هزینه­های مسافران می­گردد که در واقع یکی از مهم­ترین مزایای این نوع هتل­هاست.

هتل سوئیت
هتل سوئیت (Suit Hotels) نوعی از اقامتگاه­های مسافری است که در آن فرد، استقلال بیشتری دارد. هر سوئیت شامل حداقل یک اتاق خواب و یک اتاق نشیمن برای حضور میهمانان است. در حال حاضر این نوع هتل­ها به سرعت رو به گسترش هستند. بسیاری از افراد که در شهری قصد اقامت کوتاه مدت (به نسبت اجارۀ یک منزل مسکونی) دارند و همزمان می­خواهند جلسات و قرار ملاقات­هایی را نیز در این شهر به انجام برسانند، مشتری این نوع هتل­ها هستند. هتل سوئیت­ها به لحاظ سرویس دهی و ایجاد خدمات رفاهی، نسبت به دیگر هتل­ها در درجۀ پایین­تری قرار می­گیرند، اما از طرف دیگر به واسطۀ کاهش هزینه­های مشتریان و امکان اقامت طولانی­تر برای آنان، دارای اهمیتند؛ به همین دلیل در آینده سهم بزرگتری از بازار گردشگری را از آن خود خواهند کرد.

هتل اقامت طولانی
هتل اقامت طولانی (Extended Stay Hotels)، خود، نوعی هتل سوئیت است و تفاوت اصلی آن در وجود آشپزخانه است. آشپزخانه برای مسافران این نوع از هتل­ها امکان اقامت طولانی­تری را فراهم می­کند. معمولا مسافران در این نوع هتل­ها اقامتی بیش از ده روز دارند.

برای این هتل اصطلاح «خانۀ دور از خانه» (Home Away From Home) را به کار می­برند. همان گونه که در هتل سوئیت­ها اشاره شد، در اینجا نیز میزان سرویس دهی در مقایسه با انواع دیگر این هتل­ها از کیفیت پایین­تری برخوردار است. کاهش هزینه برای مسافرانی که قصد اقامت­ طولانی­تری در یک شهر دارند، از بزرگترین مزایای این نوع هتل­هاست.

هتل آپارتمان
هتل آپارتمان (Apartment Hotel) یا (Residential Hotel) برای اقامت­های بسیار طولانی مسافران در نظر گرفته شده­اند. اجاره­هایی به مدت چند ماه و حتی تا یک سال در این نوع از هتل­ها امری عادی است. آپارتمان­های این نوع هتل­ها تقریبا شبیه یک خانۀ تمام عیار است که در آن لوازم منزل نیز وجود دارد. نظافت روزانه و ارائۀ سرویس رخت شویی نیز معمولا در این آپارتمان­ها صورت می­گیرد.

هر آپارتمان به صورت مجزا دارای اتاق خواب، اتاق نشیمن، آشپزخانه و سرویس بهداشتی و حمام است. این هتل­ها برای افرادی مناسب هستند که می­خواهند به صورت طولانی مدت در یک شهر ساکن باشند و از طرفی وقت چندانی برای درگیری راجع به مسائل منزل مسکونی خود ندارند.

هتل بوتیک
هتل بوتیک (Boutique Hotel) نوعی خاص از هتل است که در آن نحوۀ طراحی فضا بسیار دارای اهمیت است. در این نوع هتل­ها به بناهای کلاسیک یا معماری در حوزه­های طبیعی خاص با رویکرد حفظ محیط، توجه خاصی می­شود.

این نوع هتل­ها در دهۀ هشتاد و نود میلادی در غرب، رشد فزاینده­ای داشته­اند. بوتیک هتل­ها معمولا علاوه بر دقت در معماری، بر امکانات رفاهی نیز، تاکید دارند. اولین هتل بوتیک در دنیا در سال ۱۹۸۱ در سان فرانسیسکو به وجود آمده است و اولین نوع از این هتل­ها در ایران در سال ۱۳۸۵ در تبریز تاسیس شده است.

هتل تفریحی
هتل تفریحی (Resort Hotel) شاید یکی از کلاسیک ترین انواع هتل باشد. این نوع از هتل­ها برای گردشگرانی طراحی می­شوند که برای دیدن یک منطقۀ زیبا مسافرت می­کنند. جزیره­ها، جنگل­های زیبا، کوهستان­هایی با هوای دل انگیز، سواحل و … معمولا میزبان مسافران هستند و این هتل­ها نیز در این مکان­های تفریحی احداث شده است.

توجه داشته باشید که هر منطقه معمولا دارای تفریحات خاص و معدودی است، این هتل­ها برای سرگرمی هرچه بیشتر مسافران خود، تاکیدی بسیار بر ایجاد محیط­های تفریحی متنوع دارند. قایقرانی، استخرهایی با امکانات زیاد، زمین­های بازی مخصوص، اسکی، شهربازی­های متنوع و … از تفریحات رایج در این نوع از هتل­هاست. این هتل­ها معمولا از لحاظ قیمتی جزء گرانقیمت­ترین انواع هتل­ها هستند.

هتل تاریخی
هتل تاریخی (Heritage Hotel) دارای بافتی قدیمی است و معمولا در درون بناهای تاریخی ساخته می­شود. قصرها، کاروانسراها، قلعه­ها و بناهای تاریخی، مکانی برای مسافران جدید به وجود می­آورند تا زمانی در گذشته­ای کمی دورتر به سر برند.

معمولا این نوع هتل­ها از امکانات تفریحی مدرن بی­بهره­اند که البته با توجه به دلیل ساختش ممکن است از مزیت­های آن نیز به شمار آید. در شهرهای تاریخی ایران مانند کاشان یزد و اصفهان (که دارای بناهایی با معماری خاص هستند) این نوع از هتل­ها افزایش چشمگیری داشته است.

هتل­ مرکز کنفرانس
هتل مرکز کنفرانس (Conference Center) برای مدعوین به جلسات و همایش­های بزرگ طراحی شده است. این نوع هتل­ها دارای امکانات تفریحی خوبی هستند و معمولا شرکت­های بزرگ یا دانشگاه­ها متقاضیان اصلی آن می­باشند. این نوع از هتل­ها دارای تالارهای بزرگ و اتاق­های مجهز و سالن­های همایش هستند که در آن­ها وجود امکانات صوتی و تصویری از اهمیت بالایی برخوردار است.

هتل مرکز گردهمایی
هتل مرکز گردهمایی (Convention Center) نیز مانند هتل کنفرانس است است اما در مقیاس بسیار بزرگتر. این نوع از هتل­ها می­توانند مرکزی برای برگزاری بزرگترین همایش­ها و معتبرترین آن­ها باشند. وجود سیستم­های پیشرفتۀ صوتی و تصویری و گاه وجود سیستم­های امنیتی بالا از ویژگی­های این نوع از هتل­هاست.

متقاضی مراکز گردهمایی معمولا دولت­ها، شرکت­های خصوصی بسیار بزرگ و شرکت­های بین­المللی هستند. این مراکز بیش از هزار اتاق دارند. امکانات تفریحی این نوع از هتل­ها در سطح بسیار بالای است و معمولا قراردهای آن­ها نیز به صورت فردی امضا نمی­شود.

هاستل
هاستل (Hostel) نوعی هتل ارزان قیمت است. این نوع هتل­ها نوعی خابگاه هستند که در آن به هر مسافر یک تخت داده می­شود و مابقی امکانات چون سرویس­های بهداشتی و حمام و آشپزخانه به صورت مشترک در اختیار همۀ افراد قرار می­گیرد.

مزیت هاستل، قیمت پایین آن است که به نوعی برای گردشگران، امکان مسافرتِ ارزان را فراهم می­کند. معموولا کسانی که به صورت یک نفره به مسافرت­های طولانی مدت در شهرهای مختلف می­روند نیز از امکانات هاستل­ها استفاده می­کنند. به یاد داشته باشید تجربۀ زندگی جمعی و خوابگاهی در هاستل­ها تجربه­ای گران قیمت است.

هتل پانسیون
هتل پانسیون (Hotel pension) نوعی هتل با اقامت طولانی مدت است. در شهرهایی که مهاجران  یا دانشجویان زیادی دارد وجود این نوع از پانسیون­ها ضروری به نظر می­رسد. پانسیون­ها مقرارت خاصی دارند و ساعات ورود و خروج آن­ها شبانه روزی نیست. علاوه بر این، سالن غذاخوری در یک پانسیون بر مبنای تعداد اتاق­ها و گنجایش افراد قابلیت سرویس دهی دارد و این سرویس­ها نیز در ساعات خاصی انجام می­گیرد.

هتل تخت خواب و صبحانه (B&B)
B&B مخفف Bed and Breakfast Hotel است که در فارسی به هتل­های «تخت خواب و صبحانه» مشهور شده است. این نوع از هتل­ها به صورت خانوادگی اداره می­شود و تعداد اتاق­های محدودی نیز دارد.

متقاضیان این هتل­ها معمولا اقامت محدودی دارند؛ حداکثر چند روز. این هتل­ها دارای کافه یا رستورانی هستند که تا حدود زیادی از قسمت اتاق خواب جداست. فرق آن­ها با پانسیون در این است که در این نوع از هتل­ها معمولا مقررات سفت و سختی وجود ندارد و علاوه بر آن اقامت افراد در آن کوتاه مدت است.

هتل استراحتی یا ریزورت هتل
هتل استراحتی (Resort Hotel) به هتل­هایی اطلاق می­گردد که در کنار چشمه­های آبگرم یا سواحل خلوت قرار گرفته است. افرادی که می­خواهند از خواص درمانی آبگرم­ها یا سواحل آفتابگیر خاص استفاده کنند معمولا در این نوع از هتل­ها مستقر می­شوند. البته این نوع از هتل­ها نیز دارای محیط­های تفریحی متناسب هستند: مانند استخر شنا، زمین گلف و ….

تقسیم بندی هتل‌ها
هتل­ها در مجموع تقسیم بندی­ های دیگری نیز دارند که به صورت اجمالی در ادامه به برخی از آن­ها اشاره خواهد شد.

تقسیم بندی هتل­ ها از لحاظ موقعیت مکانی
هتل­های مرکز شهر (Down Town Hotels)
هتل­های حومه شهر (Suburban  Hotels)
هتل­های تفریحی (Resort Hotels)
هتل­های فرودگاهی (Air port Hotels)
متل ها (Motel’s)
 

تقسیم بندی هتل­ ها با درنظر گرفتن  تعداد اتاق­ها
هتل­های کوچک: کمتر از ۲۵ اتاق دارند.
هتل­های متوسط: بیش از ۲۵ اتاق تا کمتر از ۱۰۰ اتاق دارند.
هتل­های بزرگ: بیش از ۱۰۰ اتاق تا کمتر ۳۰۰ اتاق دارند.
هتل­های خیلی بزرگ (Grand Hotels): بیش از ۳۰۰ اتاق دارند.
 

تقسیم بندی هتل­ ها  از لحاظ نوع برنامه خدماتی
هتل­هایی با شیوۀ آمریکایی (American Plan): در این شیوه قیمت هتل بر اساس اتاق و سه وعدۀ غذایی تعیین می­شود.
هتل­هایی با شیوۀ اروپایی European Plan)): قیمت هتل در این شیوه بر اساس اتاق تعیین می­شود و هزینه­های غذایی به صورت جداگانه محاسبه می­شود. ­
هتل­هایی با شیوۀ بین المللی ((Continental Plan: قیمت بر اساس اتاق و یک وعده صبحانه تعیین می‌شود.
هتل­هایی با شیوۀ تعدیل شده و تغییر یافته آمریکایی ((Modified American Plan: قیمت بر اساس اتاق و دوعدۀ غذایی در روز تعیین می­شود.
 

تقسیم بندی هتل از لحاظ نوع میهمان
هتل­هایی میزبان فامیل و خانواده(Family Guest Hotels): این نوع هتل­ها در اماکن تفریحی واقع شده­اند؛ با جامعۀ هدف گردشگران و معمولا از شیوۀ آمریکایی پیروی می­کنند.
هتل­هایی با میهمانان بازرگانی و تجاری (Commercial Guest Hotels): مشتریان این نوع هتل­ها به بیشتر بازرگانان و تجارند و به طور معمول از الگوی آمریکایی پیروی می­کند.
هتل­هایی با میهمانان گروهی (Group Guest Hotels): برای سمینارها و کنفرانس­ها مورد استفاده قرار می­گیرند و در این نوع هتل­ها هم شیوۀ آمریکایی پرطرفدار تر است.
هتل­هایی با میهمانان درمانی (هتلِ درمانی) (Clinical Guest Hotels): این هتل­ها برای بیماران و معلولین دارای امکانات خاصی است. معمولا در مقاصد درمانی ساخته می­شوند.
 

تقسیم بندی هتل از لحاظ مدت زمان اقامت
هتل­ های ترانزیت (Transidential  Hotels): میهمانان به مدت یک روز و حتی کمتر در این نوع هتل­ها ساکن می­شوند. هتل­های کنار فرودگاه­ها از این نوع­اند.
هتل­ های پانسیون (Residential  Hotels): در این نوع هتل­ها مدت اقامت حداقل یک ماه است و با قرارداد تعیین می­شود.
هتل­ های نیمه پانسیون (Semi Residential  Hotels): این نوع هتل­ها که بیشترین تعداد را دارند، از لحاظ مدت اقامت، مابین هتل­های ترانزیت و پانسیون قرار می­گیرند.
تقسم بندی هتل­ها از لحاظ میزان امکانات

هتل­های اقتصادی دارای سرویس محدود (Economy  Limited Service Hotels): می­توان گفت ساده­ترین نوع هتل­ها هستند که از حداقل امکانات برخوردارند. معمولا کارمندان کمتری دارند و در سرویس دهی محدودیت­های خاصی را مد نظر قرار داده­اند و از لحاظ اقتصادی نیز قیمت اتاق­های آن حداقل ۵۰ درصد کمتر از هتل­های درجۀ یک است.

هتل­های نیمه اقتصادی (Semi Economy Hotels): این هتل­ها معمولا ترکیبی از هتل­های اقتصادی با سرویس محدود و هتل­های درجۀ یک هستند و معمولا محیط مناسب­تری هم دارند. این نوع هتل­ها با برخی راهکارهای خاص هزینه­ها را کاهش می­دهند.

هتل­های تمام سوئیت (All suite Hotels): همۀ اتاق­های این نوع از هتل­ها به صورت سوئیت است.

هتل­های درجه یک (First Class Hotels): هتل­هایی با تمامی امکانات مورد نیاز، چند سالن غذاخوری و بوفه و بار، پرسنل کارآزمود و مسلط که همۀ این موارد منجر به کیفیت بسیار خوب این هتل­ها شده است. معمولا هزینه­های بالایی دارند.

هتل­های مجلل و لوکس (Luxury  Hotel): بهترین هتل­های دنیا با تمامی امکانات مورد نیاز گردشگران. معمولا از لحاظ طراحی و امکانات دارای ویژگی­های منحصر به فردی هستند.