دره اخلمد در ۱۷ کیلومتری جنوب غربی شهرستان چناران در نزدیکی روستای اخلمد قرار گرفته است. اخلمد ، به عنوان یکی از مکان های گردشگری طبیعی اطراف شهر مشهد ، دارای قدمتی چند هزار ساله بوده و در دره ای در میان کوه بینالود واقع شده است.
در ابتدای دره، انواع گل ها و گیاهان زیبا و همچنین درختان بی شمار به همراه باغ های فراوان میوه به چشم میخورد. پس از گذشت از مسیری طولانی ، آبشار اول که دارای ۲۳ متر ارتفاع است به چشم می خورد. پس از آن و با گذر از این آبشار و در فاصله یک کیلومتری از آبشار اول، آبشار اصلی اخلمد با ارتفاعی حدودا ۴۰ متر مشاهده می شود و آبشار سوم و چهارم نیز در بالای این آبشارها قرار دارند.
آهکی بودن جنس کوههای اخلمد ، باعث پیدایش حفره های عمیق مدور در زیر این آبشار شده است. آبشار اخلمد ، دارای دیواره های صخره ای با ارتفاع حدود ۲۰۰-۳۰۰ متر می باشد که به عنوان یکی از بزرگترین مناطق برای ورزش مفرح سنگ نوردی در ایران به شمار می آید. از دیواره های معروف آن میتوان به دیواره سفید ، الله اکبر ، عقاب و… اشاره نمود. علاوه بر آن ، کوه های اخلمد نیز به دلیل ارتفاع و مسطح بودن و زیبایی فوق العاده آن ، هر ساله سنگ نوردان، کوه نوردان و مسافران زیادی را نیز به سوی خود جلب می کند.
وجه تسمیه اخلمد
اما درباره اسم روستا هم نظرهای مختلفی هست. یک نظریه میگوید اخلمد از نظر لغوی اسمی فارسی است که هم اسم روستا است و هم اسم آبشاری که در این روستا قرار دارد. یک نظریه دیگر این است که موقع حمله اعراب به خراسان مردم این سرزمین به این جا پناه میآوردند. خالد سردار عرب ماموریت داشت این دره را فتح کند و مردم هر وقت سربازان خالد را میدیدند با صدای بلند فریاد میزدند خالد آمد خالد آمد و کم کم اسم این دره به اخلمد یا اخلومد تبدیل شد.
این دره دارای چندین آبشار میباشد که ۴ تای آنها دائمی و مابقی، آبشار فصلی هستند. آبشار اصلی اخلمد حدود ۴۰ متر ارتفاع دارد. بند اخلمد و غار اخلمد از دیگر جاذبه های این منطقه گردشگری است که هر ساله گروه زیادی از گردشگران مشهدی و دیگر شهرها را برای دیدار از طبیعت خارق العاده اخلمد و آبشارهای زیبای آن ، به این منطقه می کشاند.
از روستای اخلمد تا آبشار حدود ۳ کیلومتر فاصله است که این مسیر باید پیاده طی شود. در انتهای رودخانه پر آب آن ، دو آبشار وجود دارد. آبشار بزرگ که ۴۵ متر و آبشار کوچک که ۲۳ متر ارتفاع دارد و در تمام فصول جاری است. در وسط این آبشار محل وسیعی وجود دارد که به تخت شاه عباس معروف است. بعد از آبشار بزرگ، رودخانه ای به امتداد ۲ کیلومتر قرار دارد که بسیار تنگ و احاطه شده در کوه های صاف و مرتفع می باشد و در آخر دره ، کوه منیژه با کوه فاراب به یکدیگر متصل شده و در انتهای رودخانه اخلمد است.
هوای پاکیزه و ییلاقی و انواع میوه های گیلاس و سیب درختی اخلمد مشهور است. در محل ورود به دره اخلمد ، بندی است که در زمان بایسنقر میرزای تیموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نیمه اول سده نهم ساخته شده است. به طور یقین می توان گفت مسیر آبشار اخلمد یکی از زیباترین مکانهای ایران است و می توان از آن به عنوان بهشتی در این جهان خاکی نام برد.
اخلمد به دلیل داشتن کوه ها و آبشاره ها از هوای لطیفی برخوردار است. به همین خاطر اخلمد از شدت گرمای تابستان و سرمای زمستان در امان است. به علت ارتفاع زیاد و بارندگی فراوان اخلمد ، در ابتدای هر سال دارای بیشترین مقدار آب بوده و زیبایی فریبنده ای دارد. اخلمد در ۸۴ کیلومتری مشهد و در امتداد جاده مشهد- قوچان واقع شده است و فاصله جاده فرعی آن تا بزرگراه آسیایی حدود ۱۶ کیلومتر است.